HOA SEN - ĐÀI SEN - TÂM SEN - LÁ SEN
HOA SEN
Tính chất: khí ôn, vị khổ cam, không độc.
Công hiệu của hoa sen thông lợi được thấp, gián vào mụn lở nó là vị thuốc lở ướt át xót xát rất hay, nó lại trấn được tâm làm cho nhan sắc xinh tươi, chữa được năm chứng lâm, tiêu được trùng độc
Nhất thiệt mọi chứng tâm hỏa bị đọng trệ. Nó là vị thuốc nhẹ mà lại tan được hỏa uất, mọi chứng trẻ con khách nhiệt, hay là chứng ác sang rất hay, lam cho người ta nhẹ nhàng khỏe mạnh.
Dùng hoa trắng sắp nở để phơi khô trong chỗ kín, đừng phơi nắng, chữa được chứng vấp ngã huyết đọng ở trong long mà thổ huyết ra mãi. Dùng hoa sen trắng khô, tán bỏ cho uống với rượu rất hay.
TÂM SEN (LIÊN TỬ TÂM)
Tính chất: vị hàn, khô, không độc.
Công hiệu: thanh nhiệt giải khát. Chủ trị chứng thiếu huyết nóng, làm ra chứng khát nước. Hay người sản hậu máu ra nhiều quá làm ra chứng khát nước.
Vị này khi nói đến liên tử đã nói rằng bỏ lõi xanh trong hạt sen, nay lại nói dùng là sao ?
Xin thưa: thuốc nào bệnh ấy, vị ấy khi dùng vào việc này không được nhưng dùng vào việc khác lại hay.
Vì rằng bệnh tác bệnh thụ, vô bệnh tắc khí huyết thụ chi. Khi dùng liên tử mà không bỏ lõi có khi khiến người ta buồn phiền hay nhiễu loạn.
Những trong cục phương có chỗ nói dùng liên tử đem sấp nước để cho nứt mộng ra lấy cái lõi xanh ở trong đấy chữa chứng tâm nhiệt và chứng huyết tật, mà khát nước hay vì chứng nóng mà ra chứng hoắc loạn. Bởi vì nó có chứng bệnh ấy phải dừng thứ thuốc ấy, nhưng khi dùng đến nó cũng phải là người biết sử dụng. Gặp khi phải dùng nó thì sao qua ,tán thành bột uống với nước cơm chữa chứng sản hậu bị hư lao thành ra huyết kiệt.
Sách chư gia bản thảo nói rằng: liên ý chữa được chứng hoắc hoạn
Ông Lý đời Trần nói rằng: tính nó thanh được tâm khí, chữa chứng nóng.
Ông Uông Nhẫn Am nói rằng: Liên ý làm ra bột uống với nước cơm chữa được chứng sản hậu bị hư huyết kiệt quá.
Ông Vương Sỹ Hùng viết trong sách Tùy tức cư ẩm thực phổ luận nói rằng: Liên tử thanh tâm vị nó đắng mà mát, tính nó thu liễm được tâm dịch làm khỏi ra mồ hôi vì tính nó thanh nhiệt, dưỡng thần, chỉ huyết, cố tinh, nên nói rằng nó làm yên tĩnh được quân hỏa và tướng hỏa tà nhiệt vậy.
Một phương chữa đàn bà hay con gái kinh nguyệt ra mãi không hết. Dùng bài Thụy liên tán. Dùng bầu sen thứ để đã lâu, lấy cả cái xác của nó, đốt cháy còn tinh nghiền ra bột , mỗi lần uống 2 đồng cân, uống với rượu nóng rất hay.
Xuất Phụ nhân kinh nghiệm phương.
ĐÀI HƯƠNG SEN và LÁ SEN (LIÊN PHÒNG HÀ DIỆP)
Tính chất : khí ôn , vị thổ , không độc
Chủ trị những chứng thổ huyết, khạc ra huyết dùng nó bồi khô làm ra bột uống với nước cơm, người sản hậu bào thai không ra được, huyết chướng đau bụng, dùng nó sắc lấy nước rồi pha chút rượu vào uống. Đại để công dụng của lá gốc nó là chỉ huyết. Xưa có người làm bế nhà Tống nhân thái lá sen lỡ tay rơi vào trong chậu huyết thì huyết tan ngay, không đông nữa từ đấy về sau những thầy thuốc lành nghề đều dùng nó để làm thuốc về những môn trục huyết ứ, sinh huyết mới rất hay. Nó trị được chứng kinh nguyệt mãi không ra hết.
Một phương chữa người bị băng huyết mãi không khỏi, bất kể là huyết nóng hay lạnh.
Dùng đài hương sen cùng với kinh giới tuệ, dùng 2 thứ bằng nhau, đốt cháy ra như than nhưng phải còn tinh, làm ra bột , mỗi lần uống 2 đồng cân với nước cơm.
Thánh huệ phương: Một phương chữa người sản hậu bị chứng băng huyết.
Dùng đài hương sen 5 cái, hương phụ 2 lạng đều đốt ra than còn tinh ,làm ra bột , mỗi lần uống 2 đồng cân với nước cơm, ngày uống 2 lần.
Phụ Nhân lương phương: Một phương chữa người đàn bà đang có bầu mà ra huyết gọi là chứng lậu thai. Dùng đài hương sen đốt cháy còn tính nghiền ra bột. Dùng bùn làm hồ luyện thành viên to bằng hạt cây ngô đồng, mỗi lần uống 50 hoặc 100 viên uống với rượu – ngày uống 2 lần.
Thu thi tập nghiệm phương: Một phương chữa người đi tiểu tiện có huyết. Dùng đài hương sen đốt cháy còn tính cho vào 1 chút xạ hương, mỗi lần uống 2 đồng cân với nước cơm
Kinh nghiệm phương: Một phương chữa người bị thiên pháo thấp sang, mụn lở bọc nước xớt xát. Dùng đài hương sen đốt cháy còn tính, nghiền ra bột luyện với nước bùn giếng mà đổ vào rất thần hiệu.
Hải thượng phương: Mỗi khi dùng đài hương sen dùng nó từ 1 đến 3 đồng cân.
Ông lý thời trần nói rằng: Đài hương sen nó vào kinh quyết âm huyết phần. Tính nó vào tiêu được ứ, thông được huyết mạch, làm khỏi tê bại, công dụng cũng giống hạ diệp. Cũng đều là cái ý chữa bệnh lúc cần phải chữa ngay ngọn, rồi sau mới điề dưỡng bổ hư thì mới ổn.
LIÊN TU – (tua nhị trong hoa sen)
Khí mát, vị đắng, không độc.
Công hiệu của liên tu chữa được chứng phiền nhiệt, trong lòng nóng nảy hoảng hốt khó chịu, hay là chứng hoắc loạn thổ tả, cũng là chứng di tinh , đàn bà thai sản bị mất máu, nóng sốt khó chịu hay là chứng máu đi ngược đường kinh.
Theo sách cụ Tuệ Tĩnh và cụ Lãn ôn, một số phương chữa người bị chứng trĩ lậu đã trên 30 năm chỉ uống bài này 3 lần là khỏi gần như tuyệt căn.
Dùng liên tu cùng với hắc khiên ngưu đầu làm ra bột, mỗi thứ đều một lạng rưỡi và đương qui 5 đồng cân làm bột hòa đều mỗi lần nhằm những lúc lòng không uống với rượu 2 đồng cân. Nhưng phải nhớ 1 điều là thiết kỵ rượu và những đồ thức ăn nóng. Trong năm ngày thấy hiệu nghiệm
Xuất ở tôn thị tâp hiệu phương : Dung lượng : mỗi khi dùng liên tu thì dùng nó từ 8 phân cho đến 1 đồng cân rưỡi.
Trường hợp phải kiêng liên tu : phàm những người tiểu tiện không lợi thì không nên dùng .
Tính nó kỵ địa hoàng, hành tỏi.
Ông Tôn Tư Mịch nói rằng liên tu tính nó ôn đỏ mà không nóng, những nhà chữa về huyết bệnh, hay là những nhà bệnh tả thì nó là thượng phẩm.
Ông Trân Mặc Trai nói rằng : Liên tu có tính cam sắc, thanh tâm cho nên những chứng thất huyết nó đều cầm được cả. Tính nó cố thận mà lại làm cho đan điền tinh khi không di tiết.
LIÊN NHỊ - NHỊ VÀNG TRONG HOA SEN
Khí ấm ,vị cam, tính sáp , không độc.
Công hiệu của liên nhị là trấn an tinh thần, cố tinh ích khí, làm người đẹp tươi thêm, bổ huyết, đen râu tóc, tính nó bí sáp tinh khí nên chữa được chứng thổ ra huyết , chứng băng huyết.
TOÀN TẬP VỀ CỦ SEN
https://www.facebook.com/bimatthucduong/posts/1657770591023805
TOÀN TẬP VỀ HẠT SEN
https://www.facebook.com/bimatthucduong/posts/1657382004395997