Mặc dù ngành đông y, dưỡng sinh không dùng đến các máy móc nhưng họ cũng có những công cụ để chuẩn đoán bệnh rất đúng và thậm chí rất sớm. Hơn nữa nó cũng đơn giản và không tốn kém, hại điện. Cái giá trị nhất là họ phát hiện bệnh từ khi các bộ phận hay lục phủ ngũ tạng ở mức yếu, mới có vấn đề, chưa đến mức công năng bị ảnh hưởng. Vì thế, khả năng phục hồi sẽ tốt hơn.

Đối với nữ, ngoài các vấn đề về ỉa đái thì cần phải hỏi về kinh nguyệt. Kinh nguyệt của nữ là thứ rất đáng quan tâm, nó thể hiện sức khỏe, sinh khí của nữ. Thực ra nói về kinh nguyệt là nói về trứng, buồng trứng, tử cung và cũng có liên quan cả đến phần phụ. Mấy thứ này đều biểu hiện lẫn nhau. Thế nên, nhìn vào kinh nguyệt, phụ khoa (thứ bên ngoài có thể quan sát bằng mắt) mà có thể biết được những thứ bên trong như tử cung, buồng trứng. Cơ bản thì mấy thứ này ở cùng một vùng. Vì thế, nếu một phần nào đó bị bệnh thì những phần hàng xóm khó mà yên lành.

TRỨNG

Trứng là thứ dương nhất (kn dương của thực dưỡng) trong cơ thể người phụ nữ được sinh ra. Bạn hãy cảm tưởng đó như là một hạt giống vậy. Nó là khởi đầu của một chu kỳ sự sống. Từ một hạt giống nhỏ bé ban đầu đó mà một cây đại thụ hay một con người được sinh ra. Để sinh ra trứng thì cần bao nhiêu sinh lực mới tổng hợp và tạo ra được. Cũng giống như một cái cây, để ra nhiều quả hay hạt, có năng suất tốt thì nó phải khỏe, được chăm bón. Không có một cái cây yếu nào mà lại cho nhiều quả hạt cả. Các bạn có nghe, đi rừng mà thấy một quả chín, khi tiến đến nó liền biến mất, ý nói là gì không. Gặp quả chín trong rừng vô cùng khó, khả năng cao chỉ là ảo giác của bạn. Làm gì có hoa quả trong rừng mà lại còn chín. Thực tế, cùng một loại cây nhưng cây trong rừng rất ít quả và thậm chí không có quả. Là bởi vì nó phải sống trong điều kiện thiếu thốn, không đủ lực để sinh ra quả và đậu được quả. Và con người cũng thế thôi, không khác gì cái cây. Để sinh được ra trứng, trứng tốt, trứng khỏe thì hẳn cơ thể phải khỏe. Không có cơ thể yếu nào mà trứng lại tốt cả. Đối với người nữ, trứng chính là nhiệt, là sức nóng, là khí dương, là sinh lực. Mà để có những thứ đó tốt thì khí huyết phải tốt. Khí huyết là chất dẫn hay dung môi hay là môi trường để có nhiệt, có sinh khí. Hay nói cách khác, nhiệt, sức nóng, sinh lực sinh ra từ khí huyết. Một người khí huyết kém thì nhiệt sẽ kém, sinh khí sẽ kém và trứng sẽ kém.

KINH NGUYỆT

Thông thường, kinh nguyệt xảy ra khi trứng rụng và ngược lại. Trứng và kinh nguyệt không phải là một nhưng cùng xảy ra và rất có liên quan. Cũng có trường hợp không cùng xảy ra và nó là bất thường hay hỏng hóc. Kinh nguyệt cũng không hẳn là do trứng rụng mà bong niêm mạc tử cung như khoa học nói. Nếu chỉ đơn giản vậy thì với một cái tử cung kích thước không đổi thì lượng niêm mạc bong sẽ phải giống nhau. Kinh nguyệt còn liên quan đến phần sinh khí và năng lượng hay lửa. Chẳng qua nó xảy ra cùng lúc thì người ta cho rằng cái này (trứng) quyết định cái kia (kinh).

Kinh nguyệt cũng thể hiện là phần dương, phần lửa, phần sinh khí của nữ. Nói chung cả khu vực này là khu vực sinh khí hay lửa của nữ. Mà để có sinh khí thì phải có đủ khí huyết. Các vấn đề của kinh nguyệt rất nhiều và nó cũng thể hiện rất nhiều thứ về sức khỏe của nữ.

CHU KỲ DÀI NGẮN SỚM MUỘN

Chu kỳ đẹp là 28 ngày và có thể chênh vài ngày. Nếu quá sớm hoặc muộn, nếu ngắn hoặc dài thì nó đều thể hiện sức khỏe như nào đó.

Chu kỳ ngắn nghĩa là binh thường chuẩn là 28 ngày nhưng ngắn thì chỉ 20-22 ngày đã đến một kỳ. Nó thể hiện lực ly tâm của người đó hơi mạnh và nhanh. Nghe nói số lượng trứng của một người là số hữu hạn hoặc cố định. Nghĩa là có chừng đó rụng hết là hết. Điều này mình thấy cũng có lý. Có nghĩa là những người này thì tuổi tiền mãn kinh sẽ đến sớm hơn.

Để làm giảm tốc độ hay quá trình ly tâm thì chúng ta nên dùng các pp dưỡng sinh. Nếu chúng ta lại càng sống một cuộc sống “ly tâm” thì quá trình này lại càng nhanh. Trường hợp này có thể do bẩm sinh (bố mẹ sinh ra đã vậy) hoặc cũng có thể do quá trình sống sau này hình thành nên. Nhưng nói chung trường hợp này mất nhiều thời gian mới điều chỉnh được vì vấn đề nó rất gốc. Chúng ta cần ăn các thức ăn có tính hướng tâm, thu liễm và nhiều sinh khí. Đó là các loại hạt, củ, miso, tamari… Không ăn các thứ ly tâm, dãn nở mạnh (các thức âm trong phái thực dưỡng) như đồ chiên rán, đồ cay nóng, đồ ăn nhanh, các loại nấm trắng, các loại hoa quả nóng như mít, xoài.. không dùng các chất kích thích như rượu và không dùng các loại nấu nướng có năng lượng bốc quá mạnh như lò vi sóng. Đó là các thứ làm ly tâm khí huyết.

Chu kỳ sớm ý nói là tự dưng đến sớm hơn bình thường. Nó thể hiện rằng đang bị ly tâm tức thời. Có thể do thể trạng phát nóng hay bị nhiệt bên trong mà gây ra. vd sau một trận ốm phát sốt hoặc do chúng ta ăn uống có những thứ nóng gây ảnh hưởng hoặc do lo lắng stress. Những người thức khuya, ngủ muộn cũng dễ sảy ra hiện tượng này hơn.

Nhưng điều đó không có nghĩa chu kỳ dài thì sinh lực hay lửa nhiều. Nó lại thể hiện rằng không đủ lửa hay sinh khí để tạo ra kinh nguyệt hay trứng đúng như kế hoạch. Trường hợp mang tính bẩm sinh hay từ ngày lớn lên đã bị thường liên quan đến tiên thiên hay gọi là lửa mà bố mẹ cho. Bên trong không đủ nên không tạo ra cái dương lực cần thiết được. Trường hợp này thì cần bồi bổ, làm ấm bên trong để có đủ sinh khí, lửa. Trường hợp này để thay đổi được thì phải rất lâu.

Cũng có trường hợp kinh chậm hay kinh muộn, nghĩa là một sự kiện bất thường, đến sớm, so với trước kia. Nếu màu kinh vẫn đỏ hồng, không bị sậm thâm, không bị máu cục, không bị mệt mỏi đau bụng thì chỉ gọi là chậm kinh, chưa phải bế kinh hay tắc. Nó chưa có gì hệ trọng nếu không có các hiện tượng kia. Tuy nhiên nó cũng thể hiện một tình trạng mệt mỏi, thiếu sinh khí, nên quá trình tổng hợp, tạo ra trứng và rụng trứng bị chậm trễ. Nghĩa là khí huyết của bạn cũng có một sự tụt đi so với trước. Có thể bạn làm việc quá sức, hoặc bị cảm ốm. Trường hợp này thì nên điều chỉnh lại sinh hoạt và bồi bổ.

BẾ KINH

Bế kinh để nói về các trường hợp kinh ra bị chậm, hoặc không chậm nhưng ra không được trơn tru như trước. Dấu hiệu của nó là kinh ra có màu xấu, máu đen hoặc sẫm, có máu cục, ra són són, bụng đau, mệt mỏi trong thời kỳ. Nguyên nhân là do bên trong bị lạnh, hàn nên tắc. Mà lạnh hàn bên trong là do khí huyết không đủ. Những người này thường sức khỏe yếu, hay bị cảm lạnh, tiêu hóa kém, mệt mỏi, da dẻ mụn. Có thể do chúng ta bị phong hàn nhập lâu mà không biết cách giải trừ, hoặc ăn các thức ăn hàn lạnh mà không biết. Cũng có thể do chúng ta uống thuốc làm ức chế (làm tắc) mà bị chậm. Những người uống thuốc tránh thai nhiều thì về cơ bản sẽ ảnh hưởng đến kinh nguyệt, làm cho vấn đề tắc nghẽn xảy ra và nặng thêm, màu kinh thường xấu.

Cách giải quyết trước hết là chúng ta nên xem xét vấn đề nhiễm phong hàn, có thể phải xông, ngâm mông. Những người này rất cần phải tập luyện, vận động, thuốc thang không cũng không thể đủ. Ngoài ra cần uống thêm các loại thuốc để làm ấm tử cung, ấm bụng dưới như thuốc có thành phần cao ngải, hương phụ… Về cơ bản, trường hợp này cũng là do người yếu, khí huyết suy kém, cần phải bồi bổ. Có những trường hợp, thầy cho uống thuốc khai uất để làm thông tắc quá nhiều, có thể sẽ dẫn đến rong kinh. Khai uất chỉ dùng thời gian ngắn để cho thông, còn về cơ bản là bồi bổ.

RONG KINH

Rong kinh là hiện tượng khoảng thời gian giữa ngày có kinh và ngày sạch kinh >= 5 ngày. Đẹp nhất là trong 2-3 ngày phải sạch. Ra nhiều, ra dài ngày là vì ko cầm được máu chứ k fai nhiều máu quá nên ra nhiều. Trường hợp này giống như 1 vết thương khó lành, máu cứ rỉ ra. Khó lành là vì khí huyết không đủ khỏe để hàn gắn. Thực tế rất ngược đời rằng những người thiếu máu gầy yếu xanh xao sức khoẻ kém, huyết áp thấp lại ra nhiều. Những người này đến ngày sẽ rất đau bụng, mệt mỏi, suy sụp. Ngoài ra họ còn bị các vde phụ khoa, khí hư. Còn người khoẻ ra ít, nhanh hết và không đau đớn mệt mỏi. Trường hợp này xếp vào dạng máu âm, máu ly tâm. Máu âm là máu không có sức sống, không có lực, máu nhạt, máu loãng, máu tã, máu ly tâm. Có thể so sánh máu âm và máu dương giống như nước cháo loãng và cơm vậy. Một bên nhanh thiu, rữa, tã còn một bên săn chắc đậm ngọt. Hoặc so sánh giữa cháo mới nấu còn sách sệt và cháo để đến chiều đã loãng, vữa, chảy nước, ko còn sức sống sinh khí.

Vì máu yếu, không có sức sống nên mất lực, loãng như nước nên ko có khả năng cầm máu.

Các loại thuốc cầm máu, chống tan máu, chống rong kinh không có tác dụng lâu dài. Nó chỉ mang tính cứu nguy tức thời vì không làm sức khoẻ nói chung hay máu nói riêng khoẻ lên (dương lên).

Trường hợp này là do khí huyết quá hư, cần phải bồi bổ.

TỬ CUNG

Tử cung là nơi diễn ra tất cả các vấn đề trên, rụng trứng, kinh nguyệt cho đến thụ thai, nuôi con và cả vấn để sinh lý, phụ khoa. Tử cung là phần quan trọng nhất của nữ. Đối với nam, quan trọng nhất là thận, thì đối với nữ chính là tử cung. Đây giống như là trung tâm năng lượng của nữ. Nếu nó bất ổn thì cơ thể bất ổn. Tất cả các vấn đề kinh nguyệt đều diễn ra ở tử cung. Tất cả các vấn đề thai nhi, cuộc đời đứa bé cũng diễn ra ở tử cung. Các vấn đề về sinh lý như lãnh cảm, khô hạn hay viêm phụ khoa, khí hư cũng đều phát xuất từ tử cung. Khi nói về các vấn đề kinh nguyệt ở trên chính là nói về tử cung.

Tử cung lạnh thì gây ra bế kinh, tắc kinh, kinh chậm. Tử cung bị nhiệt yếu, bị ly tâm (mỏng và nhão) thì gây ra kinh sớm, rong kinh, băng huyết. Tử cung âm có thể hình dụng giống như phần đại tràng bị yếu viêm vậy, nó tã nát ướt lạnh, mất độ săn chắc co giãn. Để chữa tất cả các vấn đề về kinh nguyệt, về bào thai, về sinh lý nữ, về phụ khoa thì chữa ở tử cung. Thế nên đối với bệnh viêm phụ khoa, ngoài việc ngâm mông bằng thảo dược thì còn cần phải uống cao ngải để làm khỏe từ bên trong. Ngày nay, hầu hết nữ bị tử cung lạnh yếu, giống như ngày nay đa phần người ta bị bệnh về đại tràng vậy.

Các bệnh về tử cung ngày càng nhiều như u xơ, ung thư, viêm cổ tử cung hay tử cung, lạc nội mạc… đều do tử cung yếu lạnh mà bị. Do tử cung không đủ khí huyết về để nuôi dưỡng nên sinh ra lạnh.

Kinh nguyệt bất ổn thì có nghĩa là trứng (thứ sinh ra đứa bé) và tử cung (ngôi nhà của đứa bé) bất ổn thì làm sao mà có thể thụ thai và đậu thai bình thường được. Trứng được sinh ra sau đó phải được nuôi trong một môi trường tốt thì nó mới phát triển được. Nếu không, khác gì chúng ta mang một đứa bé (cứ cho là khỏe mạnh) đến một ngôi nhà hoang tồi tàn tăm tối lạnh lẽo thức ăn không có thì liệu nó sẽ sống thế nào. Tất cả các vấn đề trên đều dẫn đến việc khó thụ thai, đậu thai, nuôi thai. Nếu tử cung không khỏe (thể hiện qua các vấn đề kinh nguyệt nói trên) thì đừng cố thụ thai. Bởi không bạn đang quăng một đứa bé vào một ngôi nhà hoang lạnh lẽo thiếu thốn với đầy những bất chắc nguy hiểm phía trước. Và cũng không còn cơ hội nào để đầu tư cho sức khỏe của đứa bé

Để tử cung khỏe thì cần có lửa hay là sinh lực. Lửa này được chia ra làm 2 phần là tiên thiên và hậu thiên. Tiên thiên ý nói là phần bẩm sinh, bố mẹ di truyền cho, hậu thiên là phần mà ăn uống nuôi dưỡng sinh sống mang lại. Phần tiên thiên là phần dường như không thể cải thiện trong một đời, nó có tính di truyền từ các đời trước. Tuy nhiên, cho dù bố mẹ đã di chúc cho một tài sản kếch xù thì quá trình con cái tiêu sài có thể mất gần hết. Đó là do chúng ta ăn uống sinh hoạt mà không biết bảo vệ sức khỏe. Để nhiễm phong hàn mà không biết cách giải, ăn uống các thức làm hại khí huyết, và tiêu sài sức khỏe vô độ.

Thực dụng mà nói thì tình trạng như vậy rồi chúng ta phải làm gì. Nói về lửa chính là nói về khí huyết. Cần 2 thứ đó là ăn uống và tập luyện. Tập luyện sinh ra nhiệt lượng để vận hóa mọi thứ, giúp quá trình tạo khí huyết mạnh lên. Ngày nay con người đều thiếu tập luyện, nhất là nữ ở VN. Và chúng ta nên biết một chút về ăn uống âm dương, xem các thức nào nên và không nên ăn và ăn bao nhiêu thì hợp lý. Sử dụng thêm thuốc thang cũng là một cách hiệu quả. Đối với nữ, những trường hợp bị hàn lạnh bên trong thì các bạn không cần gì nhiều, chỉ cần đun ngải cứu khô để uống ngày 50gram lá ngải khô đun uống. Hoặc sử dụng cao ngải cứu uống 10gram một ngày. Bạn sẽ thấy sức khỏe thay đổi rõ rệt. Nó làm tử cung ấm lên, có sinh khí, dày dặn và khỏe.