2. CÁC BIỂU HIỆN CỦA ÂM DƯƠNG TRONG ĐỜI SỐNG
2. CÁC BIỂU HIỆN CỦA ÂM DƯƠNG TRONG ĐỜI SỐNG
Có thể thấy âm dương bao trùm toàn bộ các lĩnh vực xã hội và cả vũ trụ nhưng chúng ta chỉ đang xem xét ở phạm vi nhỏ là ăn uống và sức khỏe. Âm dương không phải ai đó phát kiến hay sáng tạo ra, âm dương vốn tự có và vận hành trong toàn vũ trụ giống như sự thật tuyệt đối. Chúng ta có nhìn nhận ra, có nắm bắt được, có khái quát được hay không mà thôi.
Thực tế với người Á Đông, ở độ tuổi không quá teen thì biểu hiện của âm dương không có gì xa lạ hay khó gặp trong đời sống. Vd với sức khoẻ mọi người đều biết đầu phải mát, chân phải ấm. Nếu đang có biểu hiện ngược lại thì sức khoẻ có vấn đề. Ăn cái gì lạnh bụng dễ bị đi ngoài.
Và có thể với chúng ta, có nhiều thứ rất gần gũi mà chúng ta vẫn đang làm theo, đang áp dụng nhưng không còn biết tại sao. Vd Cải xanh nấu phải có gừng, rau muống luộc chấm tương gừng, ốc luộc chấm mắm ớt, hải sản phải có gừng sả,
đang cảm cúm ho sốt thì đừng có ăn cam…
Hoặc là những đúc kết từ dân gian truyền lại nhiều khi đã thành ca dao tục ngữ mang cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng để mô tả các hiện tượng có tính âm dương trong nhiều lĩnh vực đời sống.
Con gà cục tác lá chanh
Con lợn ủn ỉn mua hành cho tôi
Con chó khóc đứng khóc ngồi
Bà ơi đi chợ mua tôi đồng riềng
Con trâu cười ngả cười nghiêng
Tôi không ăn giềng mua tỏi cho tôi
Thịt lợn một rành không hành không thơm.
Râu tôm nấu với ruột bầu
Chồng chan vợ húp gật đầu khen ngọn
Chồng chê thì mặc chồng chê
Dưa khú nấu với cá trê ngọt lừ
Đói thì thèm thịt thèm xôi
Hễ no cơm tẻ thì thôi mọi đường.
Ăn cơm không rau như đau không thuốc
Ăn no dửng mỡ
Quá mù hóa mưa
Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài
Đời cha ăn mặn, đời con khát nước
Không ai giàu ba họ, không ai khó ba đời
Gái gặp hơi trai như thài lài gặp cứt chó.
…
Những đúc kết này phản ảnh một sự quan sát rất trí tuệ của người xưa. Họ đã khái quát hóa vấn đề vừa để dăn dạy vừa để dự đoán điều ắt xảy ra như một sự chuyển đổi của âm dương.
Chi tiết và thực dụng hơn một chút vd ăn nhiều thịt gây môi trường nội môi axit. Ăn chay trường không biết cách có thể dẫn đến huyết áp thấp và thiếu hụt năng lượng. Ăn những đồ chiên nướng hoặc sử dụng lò vi sóng nhiều gây nóng trong… Đó đều là kết quả của quá trình âm dương mà nếu không biết thì sẽ gây nên những hậu quả xấu với sức khỏe còn nếu biết chúng ta sẽ có cách điều chỉnh cho hợp lý.