VỊ THUỐC ĐỖ TRỌNG
ĐỖ TRỌNG - BỔ DƯƠNG & AN THAI
Thường giới đàn ông hay kháo nhau về mấy loại như ba kích, đỗ trọng, tắc kè (cáp giới), cẩu tích ... để ngâm rượu. Đúng thế, đây là các vị thuốc bổ dương. Nhưng về đỗ trọng còn rất nhiều thứ hay ho nữa.
Đỗ trọng là vị thuốc rất quý trong đông y được dùng từ vài ngàn năm nay. Đây cũng là vị thuốc mang đầy tính huyền thoại với nhiều câu truyện li kỳ xoay quanh công năng kỳ diệu của nó.
Bản thảo cương mục của Danh y Lý Thời Trân (thời nhà Minh, Trung Quốc) có chép: “Bàng Nguyên Anh kể lại: xưa có người thiếu niên trẻ tuổi mới lấy vợ lại bị bệnh yếu chân mỏi gối không đi được, uống các thuốc không khỏi, người như liệt phần dưới, thì sinh con đẻ cái sao được, gia đình hết sức lo lắng, sau đó lương y Tô Lãm bắt mạch đoán rằng bệnh đó do thận hư, và cho uống mỗi vị đỗ trọng 10 ngày là khỏi, đi lại sinh hoạt khỏe mạnh và còn sinh được 6 người con ”.
Trong sách Bản kinh nói về công dụng của đỗ trọng: “Chủ yếu tích thống, bổ trung, ích tinh khí, kiện gân cốt, cường chí, trị âm nang ngứa chảy nước, tiểu gắt”. Sách thuốc cổ viết: “Phàm hạ tiêu chi hư, phi đỗ trọng bất bổ; hạ tiêu chi thấp, phi đỗ trọng bất lợi; túc kính chi toan, phi đỗ trọng bất khứ; yêu tất chi thống, phi đỗ trọng bất trừ” (phần dưới cơ thể suy yếu không có đỗ trọng thì không bồi bổ được; phần dưới có thấp không có đỗ trọng thì không phải làm thải ra được; chi dưới nhức mỏi không có đỗ trọng thì không làm hết được; lưng gối đau đớn không có đỗ trọng thì không trừ bỏ được).
Theo y học cổ truyền đỗ trọng vị ngọt tính ấm đi vào gan thận, giúp bồi bổ, cường kiện gân cốt, ích tinh bổ thận, chắc cứng xuơng khớp, trị các bệnh về cột sống về xuơng khớp và mạnh sinh lý sinh dục ở nam giới, tốt cho nội tiết ở nữ giới. Tác dụng rất quý nữa cho phụ nữ là an thai. Rất hiếm vị thuốc dùng để an thai an toàn như đỗ trọng. Người ta có thể dùng độc vị đun uống ngày 20-30gr để dưỡng thai hoặc phối hợp các vị sau:
- Đỗ trọng 20g
- Kỷ tử 10-15g
- Táo đỏ 10-20g
- Thục địa 20-30g
- Củ gai khô 30-40g
- Củ mài 10g
Đun uống ngày 1 thang, 5-7 ngày.
Đỗ trọng được dùng phối hợp trong bài Đệ nhất trường sinh Hà Thủ Ô