BỮA SÁNG!
BỮA SÁNG!
Có rất nhiều quan điểm khác nhau về bữa sáng. Cổ nhân có câu rằng “bữa sáng ăn như vua, bữa trưa ăn như quan, bữa tối ăn như ăn mày” hay “bữa sáng ăn cho mình, bữa chưa ăn cho người, bữa tối ăn cho kẻ thù”. Rồi bạn cũng nghe các nhà khoa học khuyên bữa sáng là bữa quan trọng nhất, cần ăn đầy đủ nhất.
NHƯNG THỰC TẾ CÓ PHẢI VẬY?
Tôi cũng có một thời gian làm y chang các học thuyết trên. Một phần là vì có mỗi buổi sáng dậy nấu nướng được, ăn uống đầy đủ được, còn bữa trưa thì do đi làm văn phòng nên cũng không thoải mái như ở nhà. Tối thì đúng là không muốn ăn nhiều. Nhưng thú thật tôi ăn xong không thấy khỏe hay thoải mái. Tôi chắc rằng rất nhiều người cũng cảm nhận như tôi là ăn sáng mà ăn no, ăn nhiều thấy rất mệt, đầu óc ỳ trệ buồn ngủ, làm việc uể oải. Nhất là ăn sáng bằng xôi thì thôi với người bụng yếu. Cả buổi sáng không làm được gì. Có rất nhiều người quen nhịn bữa sáng thấy khỏe hơn là ăn. Các bạn có thấy vậy không? Tại sao lại ngược đời thế? Vậy bí quyết là gì? Ăn như nào? Ăn những gì?
TRẠNG THÁI BUỔI SÁNG
Đêm là thời điểm cơ thể nghỉ ngơi, toàn bộ khí huyết rút vào bên trong, khí huyết cũng nghỉ ngơi. Sáng dây, cơ thể cần một khoảng thời gian để tăng tốc dần, khí huyết cũng cần một khoảng thời gian để bắt đầu chạy. Thời gian mới dậy, không có cái gì là nhanh là khỏe hết. Thậm chí, với người khí huyết quá hư, lúc dậy vài dậy rất từ từ không đột quỵ. Chúng ta cũng có thể thấy mọi hoạt động vào ban sáng như tập luyện, chạy nhảy… vào ban sáng đều yếu và chậm hơn vào chiều. Buổi sáng giống như là thời điểm khởi động trước khi vào một cuộc đấu. Chúng ta không thể làm cái gì quá nhanh, quá mạnh, quá nặng vào thời điểm ban đầu này cả.
Làm cho khí huyết lưu thông là mục tiêu ban đầu sau khi dậy. Chính vì vậy mà người ta mới nói ăn gừng ban sáng bổ như tiểu nhân sâm. Là vì nó giúp cho khí huyết chảy, lưu thông, tránh sự tắc nghẽn ỳ trệ. Buổi sáng, khi khí huyết chưa lưu thông thì không phải không cần tập hay không nên tập mà chỉ không phù hợp tập nặng hay nhanh ngay ban đầu. Cần tập nhưng tập nhẹ nhàng để giúp khí huyết lưu thông. Nếu có tập, các bạn sẽ thấy cơ thể sẽ bớt uể oải nhanh hơn. Chúng ta có thể bắt đầu một ngày hoạt động sớm hơn. Nếu không phải đến tầm 10h thì cơ thể mới bắt đầu năng động được. Có tập luyện buổi sáng cũng giúp cho cả ngày đó được khí huyết lưu thông, tránh mệt mỏi. Sự mệt mỏi, uể oải chỉ đơn giản là khí huyết ỳ trệ. Khi nào mệt mỏi, các bạn cứ ra chạy một vòng là đỡ.
Việc tập luyện cũng giống như việc ăn hay tất cả các hoạt động khác của cơ thể trong đó có hoạt động tiêu hóa, không ở mức hết công suất vào thời điểm mới ngủ dậy được do khí huyết chưa vận hành mạnh. Tập nhiều có thể giúp cảm thấy khỏe hơn do giúp khí huyết lưu thông nhưng ăn nhiều sẽ thấy mệt hơn do khí huyết chưa lưu thông, thức ăn không được tiêu hóa, cảm thấy đầy bụng và mệt. Mệt là là bởi vì khí huyết đang yếu mà lại phải dồn về dạ dày để tiêu hóa, không đủ lên não.
Tuy nhiên, thời điểm ban sáng, sau một đêm không được nạp năng lượng gì, thì lại cần phải tiếp thêm sinh khí. Thế nên không ăn cũng không phải là phương án tốt. Vậy thì buổi sáng
LÀM GÌ, ĂN GÌ?
Trước hết, bạn nên có một sự tập luyện nhẹ nhàng giúp cơ khớp lới lỏng và giúp khí huyết lưu thông sãn sàng cho một ngày hoạt động. Có thể là một bài thái cực quyền, vài động tác yoga, chạy nhẹ… Việc tập luyện này cũng sẽ giúp cho tiêu hóa bữa sáng tốt hơn.
Sau đó thì bạn có thể ăn nhẹ, lượng ăn không quá nhiều, bởi nhiều thì cơ thể chưa sẵn sàng để tiêu hóa. Nghĩa của từ tiếng Anh là break-fast, theo tôi đoán nghĩa của tiếng Hy Lạp ghép lại là break và fast, một sự đột phá nhưng nhanh gọn, đúng như nghĩa của bữa sáng, một bữa ăn khởi đầu và nhanh gọn.
Những đồ ăn nào sẽ phù hợp cho bữa sáng?
Trước hết phải là những đồ dễ tiêu, những đồ không quá cứng, quá bền vững. Cơm là thứ không phù hợp cho lắm và nhất là xôi, mà nhất lại là xôi mà họ đồ không kỹ thì thực sự là một sự tra tấn đối với hệ tiêu hóa. Cơm hay xôi dành cho người khoẻ, người càng yếu càng không phù hợp chứ k fai cứ cái j thật thì tốt. Những thứ mềm nát như cháo rất phù hợp, những thứ đã qua chế biến như mì, phở sẽ thích hợp hơn. Các món nước sẽ phù hợp hơn các món khô. Ngoài ra, các món nên là các món ấm nóng, có tính hoạt khí để giúp lưu thông khí huyết. Nghĩa là chúng ta nên thêm các loại gia vị, nước chấm có vị cay ấm hay uống một cốc trà ấm nóng cũng rất tốt vào buổi sáng. Một bát mì tiềm rau củ hay phở có bỏ thêm ít miso và thêm một chút măng muối ớt tỏi dấm thì rất tuyệt. Tại sao lại là măng muối ớt tỏi dấm thì các bạn đón đọc bài Bát phở của Trạng Down. Một bát cháo trắng hay cháo thịt rắc ít tiêu vào cũng rất tốt. Tôi thì thích chất chua mang tính âm hơn là dương. Chua âm như là chanh tươi, dấm còn chua dương là mơ muối, chanh muối. Tất nhiên mỗi cái có ưu điểm riêng. Chất chua âm thì tính ly tâm hoạt khí tốt hơn, phù hợp buổi sáng, giúp tiêu hóa tốt. Chất chua dương thì giúp củng cố sức khỏe đường ruột. Tuy nhiên, trong bát mì, nếu có các chất dương khác rồi thì nên dùng chất âm. Chứ nhiều khi dân thực dưỡng cứ cái gì dương đều cho tất vào thì không hay.
Sữa hay sữa hạt hay bột ngũ cốc, bột thảo mộc cũng là lựa chọn tốt. Tuy nhiên, cần tính đến vấn đề dược tính của các thức đó. VD sữa tươi có tính lạnh không phải ai cũng phù hợp. Sữa hạt thì tùy công thức, nếu nhiều các hạt dầu quá cũng sình bụng khó tiêu. Bột ngũ cốc với các loại hạt đậu và được rang thì thường cũng đầy bụng khó tiêu. Tìm được một loại sữa thảo mộc hay bột ngũ cốc cho bữa sáng không phải dễ. Có lẽ nấu một bát mì sẽ hay hơn. Sữa thảo mộc được cái nhanh gọn, năng lượng và dinh dưỡng tốt nhưng cũng nhanh ngán do mùi vị không phong phú như một món ăn. Món ăn có vị chua, mặn ngọt rồi dầu mỡ sẽ kích thích vị giác tốt hơn, bạn sẽ thấy khỏe hơn. Cách tốt nhất cho những người cần nhiều năng lượng là một bát mì tiềm với các vị chua cay mặn ngọt đắng và thêm một cốc sữa thảo mộc hồng koko.
Vì buổi sáng không nên ăn quá nhiều nên chúng ta ăn thiên về tinh hơn là về thô. Tinh nghĩa là ít mà sinh khí, năng lượng lại nhiều. Ăn các thức giàu năng lượng và sinh khí mà ít vật chất. Vd như chúng ta có thể dùng thêm thuốc đông y hay một số đồ chế biến công phu. Một cốc nước ép rau củ quả cho bữa sáng cũng rất tốt thay vì bạn phải ăn cả bát đầy rau củ quả luộc. Nước ép rau củ ngoài chuyện bổ sung vitamin như khoa học nói thì nó là thứ bổ âm, giàu sinh khí, giúp đẹp da. Mình thì không hạn chế việc dùng hoa quả chỉ có điều một số loại không nên dùng nhiều như xoài, đu đủ… Còn các loại khác thì rất ok.
Còn gì nữa ko nhỉ
Còn gì sẽ bổ sung sau nhé