Âm dương là vấn đề của việc chọn cặp phạm trù đối lập hay hệ qui chiếu. 

Vd bạn đi tắm bạn chọn cặp phạm trù là bẩn - sạch, bạn sẽ cân nhắc bẩn với sạch. Trong vde bẩn sạch đó bạn lại chia nhỏ ra là hoá chất - không hoá chất, hoặc không tiệt trùng - tiệt trùng. Rồi bạn phải cân nhắc sự ảnh hưởng của các mặt đó với chủ thể không cùng trục đánh giá. Vd hoá chất ảnh hưởng hơn hay vi khuẩn ký sinh trùng. 

Rồi các cặp phạm trù mất tiền - miễn phí, thuận tiện - không thuận tiện 

Cuối cùng để đưa ra một quyết định chung có lợi nhất. 

Liệt kê được càng nhiều các cặp phạm trù hay hệ quy chiếu thì vấn đề càng chi tiết và tối ưu. Nếu tất cả các cặp phạm trù mà đều tiến đến một phía tối ưu nhất thì quá là tuyệt vời. Vd bể bơi không hoá chất lại cực sạch lại miễn phí lại thuận tiện lại rộng đẹp thì còn gì bằng. Nhưng không mấy khi được vậy mà nói chung ta phải dung hoà các mặt để được một thế tối ưu nhất. 

Vd về bệnh đại tràng, nếu xét đơn giản là lạnh ướt thì dùng thứ đối lập là nóng khô. Thế là xong? Đó chỉ là 1 cặp mà thôi. Vde không bao giờ đơn giản vậy. Cần phải tìm thêm các cặp phạm trù khác vd nhuận - táo, bổ - tả, trương nở - co rút. Càng nhìn ra nhiều cặp phạm trù của bệnh thì chế đồ ăn càng tốt. Trong các cặp đó thi cần ưu tiên cặp nào vd bổ - tả. Vd có loại thức ăn giúp khô và ấm lại có thể phù hợp nhưng lại không phải bổ mà là tả. Vậy phải ưu tiên bổ trước. Nếu tìm được cái vừa nóng ấm vừa bổ thì càng tốt.

Nấu ăn cũng như vậy, âm dương, màu sắc, mùi vị, to nhỏ, kiềm - axit... đều là các cặp phạm trù.