6. NHẬN DIỆN ÂM DƯƠNG

Âm dương biểu hiện ở rất nhiều mặt, nhiều khía cạnh. Mỗi mặt hay khía cạnh đó là một cặp phạm trù. Càng thấy được nhiều mặt, càng tìm được nhiều cặp phạm trù, chúng ta càng chi tiết, rõ ràng về thức đó. Luôn luôn có những mặt chính & phụ, những mặt có tính quyết định.

Làm thế nào để biết mặt nào là chính, phụ hay quyết định?

Bằng kinh nghiệm, bằng sự phán đoán, bằng sự chi tiết hoá, bằng sự cảm nhận ảnh hưởng của các thức lên cơ thể.

Việc phân định theo vị trí mọc như phía trên mặt đất thì âm hơn dưới mặt đất, màu sắc như màu đỏ thì dương hơn trắng, tím chỉ là dấu hiệu tổng quan, sơ khai. Trong các thức âm dương phân chia theo các cặp phạm trù như vậy, còn nhiều cặp phạm trù khác chi tiết hơn để xét. Vấn đề là chúng ta có phát hiện, quan sát thấy không.

Sâu xa hơn, đó là phải đặt các thức vào vòng xoắn ốc đối số để xem nó nằm ở vị trí nào, vd ngũ cốc thì ở phía tâm của vòng xoắn ốc, còn hoa quả thì ở phía vòng ngoài của vòng xoắn ốc. Thế nên, dù một thức hoa quả nào có dương đến đâu đi chăng nữa cũng không dương hơn ngũ cốc được. Tuy vậy tại mỗi điểm trên vòng xoắn ốc lại có những tính chất âm dương khác nhau. Trước hết, chúng ta cứ xét những biểu hiện bên ngoài dễ thấy. 

XOÀI, NHÃN, TRÁM, BƠ
Các quả này có đặc điểm hạt cứng bên trong, cùi bên ngoài là phần sử dụng nên thuộc dạng âm. Xoài, nhãn vị ngọt nên âm và nóng. Mức độ nóng của nhãn mạnh hơn vì quả nhỏ, hạt cứng hơn, năng lượng tập trung hơn. Trám có dầu nên thuộc dạng âm. Bơ là quả trên cao, hạt cứng bên trong nhưng vị nhạt. Bơ âm nhưng không nóng như xoài.

MƠ, MẬN, ĐÀO
Đều là quả nở hoa vào mùa xuân, cho quả mùa hạ, Mơ rất chua và cùi mềm, hạt rất cứng nên trái mơ rất âm. Lợi dụng tính cực âm này mà người ta đem dương hóa bằng muối. Mận ít chua, có vị ngọt và cứng hơn nên dương hơn mơ. Đào cùi cứng nên dương hơn cả.

CÀ CHUA, DƯA CHUỘT, MƯỚP
Các loại này đều là quả của dạng thân leo, quả mềm, mọng nước, rỗng ruột nên rất âm

DỪA, HẠT MẮC CA , BÍ ĐỎ, SUNG, ĐU ĐỦ
Các loại quả có đặc điểm đều rỗng phía trong, biểu thị cho lực li tâm, có thể nói là cực âm vì lực dương đã li tâm hết ra bên ngoài....